Seria wydawnicza Z tradycji mniszej

Osiem duchów zła

Życie religijne i walka duchowa nie polega jedynie na wypełnianiu moralnych zakazów i nakazów. Dobre uczynki i grzechy mają bowiem swoje źródło głęboko w duszy i umyśle człowieka. Ewagriusz z Pontu stworzył koncepcję ośmiu duchów zła, które...

Pokora

Pokorę kojarzy się z postawą pomniejszania siebie, ustępowania we wszystkim innym, z zakompleksieniem. Jeżeli ponadto uważa się, że...

Acedia dziś

Każdy z nas jest zagrożony acedią i kiedyś będzie musiał się z nią zmierzyć. Warto więc sobie zdać sprawę z tej choroby ducha, aby nie powtarzać stale błędów szukania doraźnej pomocy i...

Listy o modlitwie

Zbiór listów opata z Downside w Anglii, znanego konwertyty, w których podaje adresatom proste, dostosowane do rodzaju życia i zawsze aktualne rady odnoszące się do modlitwy.

Przemodlić słowo

Pismo Święte jest orędziem Boga do człowieka, do każdego człowieka, jest wezwaniem zwróconym do osoby, aby osobiście poznała Boga, aby spotkała się z Chrystusem i żyła dla Niego, a nie już tylko dla siebie. Skoro więc...

Moc w słabości

Aby odpowiednio zapanować nad pokusą, trzeba mieć świadomość dwóch rzeczy: omdlewającej słabości potencjalnych grzeszników, ktorymi jesteśmy oraz łagodnej, lecz ostatecznie nieprzezwyciężonej mocy łaski.

Miłość i milczenie

Książka zawiera zbiór konferencji kartuskich wygłoszonych w latach drugiej wojny światowej. Zawarta w nich nauka w sposób prosty poucza czytelnika o podstawach życia duchowego. Autor kładzie nacisk na rolę modlitwy jako nieustannie rozwijającej się wspólnoty z Bogiem.

Antychryst i koniec świata

Wbrew wszelkim pozorom temat końca świata, paruzji, sądu ostatecznego i poprzedzające koniec czasów pojawienie się Antychrysta nie przestał istnieć w duchowości i kulturze wraz z końcem średniowiecza. Spośród wizji mistycznych św. Hildegardy z Bingen zawartych w dziele Scivias obszerne fragmenty dotyczą właśnie tych zagadnień.

Chrześcijańska medytacja

Niniejsze rozważania stanowią wprowadzenie do modlitwy kontemplacyjnej i pomagają w praktykowaniu medytacji zgodnie z tradycją chrześcijańską. Służą one także przypomnieniu, że odpowiedź na wezwanie Jezusa – do radykalnego, bezinteresownego otwarcia naszych serc na Ducha Świętego – nie jest skierowane jedynie do duchowych elit czy specjalistów od modlitwy.

Modlitwa kontemplacyjna

Modlitwa kontemplacyjna jest upodobaniem sobie pustyni, pustki, ubóstwa. Gdy człowiek zaczął już poznawać sens kontemplacji, intuicyjnie i spontanicznie poszukuje ciemności, nieznanej ścieżki ogołocenia, którą przedkłada ponad każdą inną drogę.

Bóg przemawia do duszy

Opisana tu droga obejmuje proces uniezależniania się od spraw i rzeczy, coraz pełniejszego wyzwalania się, dzięki któremu staje się możliwe doświadczenie wewnętrznego spokoju – mistycznego milczenia, gdzie kończy się mowa, myślenie i dążenia, i w którym Bóg przemawia do duszy. Droga ta jest jednym z podstawowych elementów chrześcijańskiej tradycji mistycznej.

Ojcze nasz

Modlitwa Pańska, choć jej słowa są proste, zawiera w sobie nieskończoność wynikającą z nieskończoności Tego, który nas jej nauczył. Dlatego też żadna jej wykładnia, czy interpretacja nie jest wystarczająca.

O modlitwie

Za czasów Ojców Pustyni przede wszystkim liczyła się praktyka modlitwy, a wszelka refleksja jedynie miała jej pomagać, aby sama modlitwa była jeszcze czystsza i prawdziwsza. Ewagriusz z Pontu, uważany za pierwszego z Ojców Pustyni, który pisał, bogato czerpie z doświadczenia osobistego, jak i swoich braci na pustyni.

Kierownictwo duchowe według Ojców Pustyni

Każdy z nas dociera do celu jedynie po to, aby wyruszyć w kolejną wędrówkę, tym razem jednak taką, która nie będzie miała kresu: w głąb Trójcy. Są dwa podstawowe warunki dotarcia do Trójcy i rozpoczęcia poznawania Jej samej. Poznanie samego siebie czyli znajomość swoich słabości i pragnień oraz poznanie świata stworzonego, zarówno rzeczy widzialnych i niewidzialnych.

Post modlitwą ciała i duszy

Autor tej książki daje czytelnikowi uzasadnienie wielorakiej praktyki postu przez to, że zgodnie z tradycją mniszą zaczyna od argumentów biblijnych, potem cytuje wypowiedzi Ojców Kościoła i pisma dawnych mnichów.

Lectio Divina

Boże czytanie

Lectio divina jest dla chrześcijanina fundamentalnym sposobem spotykania się z Bogiem. W niniejszym tomiku chcemy przedstawić świadectwa wyrosłe z praktykowania lectio divina w różnych okresach historii Kościoła.

O wiedzy duchowej

Rozmowa XIV z ojcem Nesterosem

Tekst Rozmowy XIV prowadzonej z abba Nesterosem, dotyczy zdobywania wiedzy duchowej, czyli tej najtrudniej dostępnej. Dokonuje się to poprzez wytrwałą medytację, czyli...

Milczeć, aby usłyszeć

Nie ma dla nas w życiu nic ważniejszego od przygotowania się na to spotkanie z Bogiem, aby Mu w pełni odpowiedzieć, aby w tej odpowiedzi urodzić się do pełnego życia. Milczenie, słuchanie i posłuszeństwo są niezbędnymi warunkami tego naszego przygotowania się. Bez milczenia i wsłuchania się w prawdę nie możemy stać się tymi, kim w istocie jesteśmy.

Gdy słowo staje się ogniem

Nie masz tego szczęścia, by posiadać Najświętszy Sakrament, ale masz do swojej dyspozycji Pismo Święte. To jest twoje domowe tabernakulum!

Ład i pokój

Pierwsze słowa, jakie wypowiedział Chrystus do uczniów po zmartwychwstaniu brzmiały: "Pokój wam" (J 20,19). To nie było zwyczajne pozdrowienie, ale dar od Boga. Pokój jest w istocie znakiem obecności Ducha Świętego. Aby osiągnąć więc stan pokoju wewnętrznego należy zacząć prawdziwie żyć w Duchu. Wszelki zaś pokój, który nie jest owocem Ducha, nie jest prawdziwy.

Słowa z Góry Athos

Od dwóch tysięc lat, ludzie szukający wskazówek życia duchowego udają się do klasztorów aby w ich kontemplacyjnej atmosferze zbliżyć się choć odrobinę do Boga. Jednym z takich miejsc jest słynąca z ortodoksyjnych mnichów Góra Athos. Mimo, że wiele klasztorów z Góry Athos stoi dziś pustych, nadal przybywa tam co roku kilka milionów wyznawców różnych chrześcijańskich wyznań aby zobaczyć, jak powinno wyglądać prawdziwe chrześcijańskie życie.

Eucharystia, moja miłość

Od najmłodszych lat wrażliwe serce Katarzyny de Bar, wyczulone szczególnie na Misterium Eucharystii, poszukiwało sposobów uczczenia tej wielkiej Tajemnicy. Zadawała sobie zasadnicze pytania dotyczące Komunii Świętej. Jak uwielbiać Boga? Jak odpowiedzieć na Jego nieskończoną miłość?

Wiara, nadzieja i miłość

Trzy filary chrześcijańskiego życia

Jest dziełem dobroci Bożej, że Pan Bóg nakazał człowiekowi tylko to, co jest jego największym szczęściem. Człowiek jest stworzony do miłości i największym szczęściem jego jest miłość. Pan Bóg chce tylko tego, żebyśmy żyli w pełni.

Dajmy się odnowić

Dwa główne aspekty odnawiania się w Duchu Świętym

Modlitwa jest obcowaniem umysłu z Bogiem. A w jakim stanie powinien być umysł, aby mógł dążyć ku swemu Panu, bez oglądania się wstecz, i rozmawiać z Nim bez żadnego pośrednika?

Życie w milczeniu

Thomas Merton napisał „The Silent Life” po z górą dziesięciu latach swych monastycznych doświadczeń i przemyśleń. Książka skierowana jest do mnichów, choć nasycenie jej osobistymi fascynacjami Autora - samotność, milczenie, paradoks powołania monastycznego itd. - jak również potraktowanie tematu, pełne zapału konwertyty – „apologety monastycyzmu” – czyni ją ze wszech miar interesującą.

Komunikacja według św. Benedykta

Istotą komunikacji jest prawda. Prawda musi być w centrum bowiem komunikacja nie jest jedynie przekazywaniem słów, ale relacją pomiędzy osobami w spotkaniu. Warto spojrzeć na komunikację od strony klasycznego tekstu – Reguły św. Benedykta, w którym możemy znaleźć wskazania odnoszące się do właściwej komunikacji.

Kierownictwo duchowe

Kilka zasad i wskazówek

Bezpośrednią konsekwencją liczenia się kierownika duchowego z Bogiem jest liczenie się z człowiekiem, szacunek dla duszy. Kierownictwo musi być ściśle dostosowane do osoby. Bo człowiekowi pomóc można jedynie po linii wierności jego zasadniczym własnym tendencjom rozwojowym, które otrzymał od Stwórcy.

Abba, powiedz mi słowo...

Przed wiekami ludzie ze świata udawali się do pustelników po słowa mądrości, które wedle ich wiary zawierały owoc bezpośredniej kontemplacji Boga.

Listy o gniewie i modlitwie

Do Barsanufiusza i Jana, dwóch świątobliwych pustelników zwracano się z pytaniami dotyczącymi wyjaśnienia zarówno poważnych problemów duchowych jak i praktycznych zagadnień dnia codziennego. Z 850 listów wybrano te, które dotyczą modlitwy, śmierci i radzenia sobie z grzeszną naturą człowieka: gniewem i nienawiścią.

O przyjaźni

Rozmowa XVI z Abba Józefem

Rozmowa XVI Kasjana z abba Józefem O przyjaźni, jest bez wątpienia traktatem wyjątkowym w całej literaturze wczesnochrześcijańskiej. Przyjaźń to temat niezwykle istotny dla właściwego rozwoju każdego człowieka, na wszelkich płaszczyznach, w tym również...

Rozmowy o modlitwie

Rozmowy IX i X z Abba Izaakiem

Jeden z klasycznych tekstów poświęconych modlitwie. Napisany w oparciu o spotkania z mnichami w Egipcie, przez jednego z najwybitniejszych Ojców monastycyzmu zachodniego.

Aby we wszystkim Bóg był uwielbiony

Mimo iż nie mam szczególnego rozeznania w innych regułach zakonnych, wydaje mi się, że trudno byłoby wymyślić taką regułę, która bardziej niż benedyktyńska odpowiadałaby życiu świeckiemu. Dominikanie byli zawsze nauczycielami. Nauczycielami i obrońcami wiary są także jezuici. Fanciszkanie mają swoje ubóstwo, które głoszą, i którym „uwodzą” ludzi…

Chleb na pustyni

Wbrew pozorom ta pozycja Mertona nic nie straciła ze swej aktualności. Choć została wydana po raz pierwszy przed II Soborem Watykańskim, należy do nurtu tradycji monastycznej, a ta nie tylko przetrwała wieki, ale odbiła się echem właśnie w tekstach soborowych, dotyczących liturgii i Pisma Świętego jako dwóch wciąż bijących w Kościele źródeł życia duchowego.

Istota walki duchowej

Dlaczego życie duchowe wymaga walki? Jest to walka nie tylko z diabłem czy grożącym nam światem, ile przede wszystkim walka człowieka z samym sobą. Nie ma zatem prostych odpowiedzi, nie ma szybkich rozwiązań, jest za to mozolne poszukiwanie równowagi. Bohaterowie Kasjana nie boją się działać, ponieważ nie lękają się pomyłek. Dzisiaj, kiedy wymagamy od siebie przede wszystkim nieomylności większej niż papieska jest to bardzo ciekawa intuicja. Po człowieku, który spędził większość życia jako mnich i swoje pióro poświęcił obronie ideałów ascetycznych, spodziewalibyśmy się może jakiejś ponurej wizji rzeczywistości. Tymczasem Kasjan proponuje nam zgoła inną koncepcję – optymistyczną, ale zarazem wcale nie naiwną; skąd bierze się u niego ta zdumiewająca równowaga, niezachwiana mimo licznych klęsk, których był świadkiem i które spadły także na niego samego?

Otworzyć serce

Serce jest mieszkaniem, w którym jestem, gdzie przebywam. Jest naszym ukrytym centrum, nieuchwytnym dla naszego rozumu ani dla innych; jedynie Duch Boży może je zgłębić i poznać. Jest ono miejscem decyzji w głębi naszych wewnętrznych dążeń. Jest miejscem prawdy, w którym wybieramy życie lub śmierć...

W szkole modlitwy

Mistrz duchowości - o. Piotr Rostworowski tą lekką w stylu ale bogatą w treść książeczką przekonuje, że: "Człowiek nie jest przede wszystkim pracownikiem o określonym zawodzie, ale jest z natury swej i z powołania adoratorem Boga i znawcą Boga. Musi mieć na to czas, czyli czas na modlitwę."

O grzechu i pokucie

Rozmowa XX i XXIII

Kasjan chce pokazać czytelnikowi ikonę pokutnika, który osiąga cel zadośćuczynienia, to znaczy całkowite wyzwolenie z grzechu i pogodną gorliwość w walce o czystość serca, której nie są w stanie zachwiać przykrości, których doznajemy codziennie ze strony ludzi.

Ofiara liturgiczna

Każdy tekst może rozbudzić wyobraźnię czytelnika, otworzyć łańcuch wewnętrznych skojarzeń, „dać do myślenia” czy stworzyć okazję do wypowiedzenia czegoś „na marginesie”. Przy lekturze bowiem myśli „przychodzą” do głowy i...

Motyw pustyni w biblijnych dziejach Ludu Bożego

W dziejach Izraela szczególną rolę odegrała czterdziestoletnia wędrówka przez pustynię. Tora – Pięcioksiąg Mojżesza, stanowiącą podstawową część Biblii Hebrajskiej w większej części odnosi się do tego okresu. Poza Księgą Rodzaju opisuje rozwój Izraela w Egipcie, wyjście z tego kraju i czas wędrówki, podczas której Izrael doświadczał Bożej pomocy, otrzymał od Boga prawo, pod wpływem Jego natchnienia zorganizował kult, ale też często odwracał się od Niego, nie ufał w Jego stałą pomoc, a nawet sprawował fałszywy kult złotego cielca lub bóstw pogańskich. Okres spędzony na pustyni to jakby opowieść założycielska ukazująca początki Izraela, czas kształtowania się narodu, kiedy wytworzyło się to, co najważniejsze dla jego tożsamości.

Imię Boże według Pisma Świętego

W przedstawionych rozważaniach o „Bożym imieniu” dowiemy się najpierw, co o nim mówi Stary Testament. Zaś nauka Nowego Testamentu przybliży nam „boskość” imienia Pańskiego przeniesioną na Jezusa Chrystusa. Łączność obydwu ksiąg zapewnia nas o ciągłości Pierwszego Przymierza, które Bóg objawił nam w życiu Syna Bożego.

Rozważania o Wcieleniu Syna Bożego

Czy rozumiemy dobrze słowa: On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba...? Być może na co dzień zupełnie o nich nie pamiętamy, ale to one są podstawą rozumienia tego dlaczego jesteśmy Chrześcijanami.

Praca w życiu mnichów

Praca stanowi ważny element ludzkiego życia. Piszą o niej również teksty monastyczne. Życie mnisze ma być konsekwentnym życiem chrześcijańskim, dlatego powinno stanowić odpowiednie połącznie modlitwy i pracy wykonywanej z radością. To właśnie wyraża dewiza „Ora et labora” – Módl się i pracuj!

Pismo Święte o grzechu

Człowiek współczesny bardzo niechętnie przyjmuje prawdę o grzechu. Masowa kultura redukuje pojęcie grzechu do zbrodni powszechnie potępianych przez wszystkich posiadających pewne wyczucie wartości moralnych. Wiele osób podświadomie odrzuca to, co mogłoby w jakiś sposób zakłócić ich (często złudny) spokój, zmusić do głębszego zastanowienia się nad sobą i swoim postępowaniem.

Modlitwa a poznanie siebie

Praktyka modlitewna, którą spotykamy u mni­­chów III–VI wieku, jest prawdziwą kopalnią psychologicznego doświadczenia. Dla starożytnych mnichów drogi religii i psy­chologii jeszcze się nie rozchodziły. Dla nich droga czysto religijna była jednocześnie drogą psychologiczną. Droga religijna zawierała wszelkie psychologiczne poznanie i metody, do których prawa rości sobie usamodzielniająca się dziś nauka.

Uwagi o modlitwie

Ten tomik jest zapisem wykładów o modlitwie, prowadzonych dla nowicjatu od wiosny 2023 roku. Wykłady były skierowane do konkretnych osób i uwzględniały fakt, że te osoby, jakkolwiek z punktu widzenia prawa członkinie „nowicjatu”, miały już za sobą całe lata doświadczenia na drogach modlitwy, toteż nie trzeba było tłumaczyć im wszystkiego od zera. Raczej chodziło o pewną powtórkę i systematyzację tematu, a zwłaszcza o samą istotę rzeczy, o osadzenie tego, co nazywamy modlitwą, w całościowej naszej relacji z Bogiem.

Zwycięstwo Chrystusa nad grzechem i śmiercią

Ewangelia Jezusa Chrystusa jest „Dobrą Nowiną”, jedyną prawdziwie dobrą nowiną, bo oznajmiającą ostateczne zwycięstwo nad grzechem i śmiercią. Chrześcijanin, który uwierzył w Ewangelię, doświadczając własnej słabości i grzechu, wie, że w tym doświadczeniu nie grzech ani słabość są najważniejsze, ale Boże miłosierdzie i łaska, która go z grzechu wyzwala.

Kto pragnie szczęścia?

Kto jest szczęśliwy? Czym jest szczęście? Właściwie każdy z nas takie pytanie w sobie nosi, czy jest tego świadomy, czy nie. Odpowiedź dajemy, podejmując konkretne decyzje związane z naszym życiem. W nich zawiera się nasze osobiste przekonanie o istocie szczęścia, do którego przecież każdy z nas dąży.

Jezus, Syn Ojca

Szkic dni skupienia dla zakonnic

Człowiek ma zwyczaj uważać się za centrum rzeczywistości i oceniać wszystkie rzeczy ze swojego punktu widzenia. Jeżeli w tym zajdzie daleko, to nawet bliźnich widzi tylko jako swoje otoczenie, a nie jako równe mu, pełnoprawne osoby; nawet i Boga postrzega i traktuje tylko jako Kogoś, kto może mu ewentualnie być potrzebny – albo właśnie potrzebny nie jest; to już człowiek sam sobie ustala i decyduje.

Modlić się Psalmami

Posoborowa reforma liturgii, a w niej wprowadzenie dłuższych fragmentów Psalmów jako śpiewów międzylekcyjnych, bardzo ubogaciła liturgię słowa i dało wiernym okazję do poznania obok znacznie szerszego wyboru tekstów biblijnych także wielu Psalmów. Wszyscy wierni, a zwłaszcza młodzi, członkowie scholi wykonujący Psalmy, mają okazję do zapoznania się z tymi pięknymi tekstami.

Modlitwa jako spotkanie

Dlaczego „modlitwa jako spotkanie”? Nie chcemy tutaj uzasadniać racji, dla których autor proponuje takie podejście do modlitwy. On sam doskonale to wyjaśnia w swoim wstępie. Dla­czego jednak taka pozycja w naszej serii? Wydaje się, że w naszej polskiej katolickiej tradycji modlitwa jest kojarzona z „rozmową z Bo­giem”. Przy czym praktycznie rzecz biorąc nacisk stawiany jest na „mówienie do Boga”. Stąd częste zatroskanie ludzi o modlitwy, jakie mają „odmawiać”.

Pałacem Chrystusa jest serce

Tytuł Pałacem Chrystusa jest serce został zaczerpnięty z mało znanego w Polsce tekstu, liczącego sobie jakieś 1500 lub 1600 lat (co zależy od tego, które źródło o nim mówi), powiedzmy mniej więcej rówieśnika św. Benedykta. Mowa o homiliach przypisywanych św. Makaremu Wielkiemu – mnichowi, który żył w Egipcie w IV w. Nie zostały przez niego napisane, ponieważ tekst pochodzi z rejonów syryjskich. Mam nadzieję, że każdego z nas ten tytuł nieco zaniepokoił i w pewnym sensie o to chodziło.

Usłyszeć Słowo Boże

„Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa” – przypomina słowa św. Hieronima Konstytucja o Objawieniu Bożym Drugiego Soboru Watykańskiego (zob. KO 25). Czytanie Biblii obok liturgii stało się fundamentem odnowy posoborowej. Jest to właściwie powrót do najstarszej tradycji i praktyki duchowej. Na stałym kontakcie z Pismem Świętym opierała się duchowość Izraela – narodu wybranego Starego Testamentu.

Wierność łasce

Kierownictwo duchowe zaawansowanych

Mamy nadzieję, że z tekstu o kierownictwie duchowym zawartym w tej książce skorzystają nie tylko duszpasterze, ale wszystkie osoby zainteresowane własnym rozwojem duchowym.

Nowe życie chrześcijanina

Nowe życie chrześcijanina stanowi trzecią część tryptyku. Po opisaniu tajemnicy grzechu w życiu człowieka i jego przezwyciężeniu przez Chrystusa o. Tomasz Dąbek OSB przedstawia refleksję na temat nowego życia chrześcijanina, jego dynamizmów i wartości, tak jak to można wyczytać w pismach Nowego Testamentu.

Życie mnisze [2]

Na niniejszy zbiorek rozważań składają się głównie przemówienia wygłoszone do najmłodszych współbraci – nowicjuszy i kleryków – w ciągu ośmiu lat mojej kadencji opackiej w Tyńcu w latach 1985 – 1993. Słuchacze ci mieli w ten sposób zapoznać się ze specyfiką życia mniszego, odmienną od innych instytutów zakonnych, by na tej podstawie móc sobie odpowiedzieć na pytanie: Czy charyzmat osobisty każdego z nich odpowiada charyzmatowi monastycznemu?

Chrystus w bracie

Zagadnienie właściwych relacji z bliźnimi jest bardzo ważne dla każdego człowieka, niezależnie od tego jaką drogę życiową wybrał. Wszyscy spotykamy na swojej drodze różnych ludzi. Każdy ma w swoim życiu spotkania udane i nieudane. Spotyka przyjaciół, ludzi obojętnych, ale także i wrogów. Jak żyć, aby w labiryncie różnorakich ludzkich odniesień samemu nie zagubić własnej osobowej tożsamości, nie zejść do poziomu wzajemnych pretensji i niechęci czy wręcz wrogości?

Cztery rady św. Benedykta o modlitwie

Jak pamiętamy, w samej Regule trudno jest odnaleźć jakiś szerszy traktat dotyczący życia duchowego czy czytania Pisma Świętego, ponieważ pod jej koniec św. Benedykt odsyła do tekstów, w których te zagadnienia są szczegółowo omówione, a ma on na myśli przede wszystkim pisma św. Jana Kasjana. Jednak w samej Regule, mocno zależnej od wpływów pism Kasjanowych, można również odnaleźć rady, które także i sam święty Benedykt nam daje i tym radom warto się przyjrzeć.

Pokora i posłuszeństwo

Wywody o. Loufa stanowią wielką pomoc przede wszystkim dla tych, którzy mają prowadzić duchowo innych ludzi. I tu zaskakuje temat, w ramach którego Opat omawia kierownictwo duchowe. Bo dziś nikt za bardzo nie pyta ani o pokorę, ani o po­słuszeństwo. A jednak Autor wykazuje przekonująco, jak rozstrzygającą rolę odgrywa właściwe zrozumienie i osobista praktyka pokory i posłuszeństwa dla prawidłowego prowadzenia szukających i towarzyszenia im.

Potrzeba milczenia

Przy ścieżce w lesie w obrębie murów kamedulskiego klasztoru na Bielanach w Kra­ko­­wie wisi stara tabliczka z napisem: „Tu, w ci­­szy, najlepiej spotkasz Boga”. Cisza two­rzy zewnętrzne warunki, ale domaga się od czło­wieka wewnętrznej odpowiedzi, jaką jest milczenie. W żywej relacji człowieka do Boga jest to sprawa o największej donio­słości.

Świadectwo Boga

Rozważania nad problemem wiary

Stosunek rozumu do wiary jest niewątpliwie jednym z najczęściej podejmowanych zagadnień. Filozofowie i teologowie bardzo różnie starają się do niego podejść. Często jednak przeintelektualizowane rozważania zbyt teoretycznie traktują zarówno rozum, jak i wiarę. Zapomina się w nich o tym, że rozum w człowieku nie ogranicza się do racjonalizmu.

Życie w rytmie stworzenia

Do napisania tej książeczki sprowokował mnie o. Alois Seuferling, który od prawie 40 lat pracuje w Korei, przesyłając mi manuskrypt o tajemnicy stworzenia. Jego treść wplotłem w tę książeczkę, zatem jest ona naszym wspólnym dziełem. Także ten fakt jest pięknym obrazem duchowości stwo­­rzenia, która równoważy przeciwieństwa, także kontrast między Wschodem i Za­chodem. Właśnie przez wschodnią duchowość my, chrześcijanie, możemy na nowo od­kryć i docenić własną tradycję teologii stworzenia.

Perfectio conversationis

U progu trzeciego tysiąclecia monastycyzm jawi się jako późna gałąź wiekowego drzewa zasadzonego w trzecim stuleciu przez świętych Ojców–pustelników w Egipcie. Korzenie jego sięgają czasów apostolskich. Żywotność i płodność tej jego gałęzi zależeć będzie w dużej mierze od umiejętności odniesienia się do współczesności, której nurt niesie tą gałąź wraz z całą ludzkością.

Nasze śluby

Przez ślub rozumiemy obietnicę złożoną Bogu. Obietnicę ofiarną. Nasze śluby dotyczą jednak przede wszystkim nas samych, naszego życia i postępowania. Przecież ślubowanie, że się będzie tak a tak żyło, i to zawsze, to jest kwestia postępowania, obejmuje moją osobę, a nie tylko to, co posiadam, co mam w kieszeni. Owszem, jakiś wpływ na stan posiadania śluby zakonne mają, choćby ślub ubóstwa; ale ofiara z takich czy innych praw własności to już jest dla nas rzecz wtórna, po prostu konsekwencja ofiary właściwej. A ta obejmuje przede wszystkim styl życia, intencje, cele.

Życie mnisze [1]

Na niniejszy zbiór rozważań składają się głównie przemówienia wygłoszone do najmłodszych współbraci – nowicjuszy i kleryków – w ciągu ośmiu lat mojej kadencji opackiej w Tyńcu w latach 1985 – 1993. Słuchacze ci mieli w ten sposób zapoznać się ze specyfiką życia mniszego, odmienną od innych instytutów zakonnych, by na tej podstawie móc sobie odpowiedzieć na pytanie: Czy charyzmat osobisty każdego z nich odpowiada charyzmatowi monastycznemu?

Słowa o modlitwie

Nasze wydawnictwo opublikowało jedną z książek św. Teofana, pt. "Droga do zbawienia", będącą pierwszym polskim przekładem jego dzieł. Zainteresowanie, jakie wzbudziła ta obszerna pozycja, zachęciło do tego, aby - w postaci mniejszej książeczki - opublikować kilka konferencji Teofana poświęconych modlitwie.

Droga pustyni

Kierownictwo duchowe stało się ostatnich latach zasadniczym tematem w dziedzi­nie życia duchowego. Organizowane są kur­sy poświęcone temu zagadnieniu. Tej sztu­ki po prostu się „uczy”. Wiele osób po­szu­kuje kierownika duchowego na swojej duchowej drodze. Zadania kierownika czy mi­strza duchowego zostały zanalizowane i roz­winięte w ramach ignacjańskich ćwiczeń duchowych.

Modlitwa chórowa a kontemplacja

„Głównym obowiązkiem mnichów jest pełnić wśród murów klasztornych pokorną, a zarazem wznio­słą służbę wobec Majestatu Bożego”. Całe życie mnicha ma się w końcu stać potężnym hymnem wyśpiewywanym wobec Majestatu Boże­go. Oficjum Divinum, Opus Dei, Służba Boża sprawowana w chórze jest najgłębszym świadectwem tego dą­żenia.

O świętym dziewictwie

Starożytna literatura monastyczna obejmuje swym zakresem wiele bardzo różnych gatunkowo form. Wśród reprezentujących ją utworów znajdziemy szeroko rozumiane dzieła hagiograficzne, wczesne reguły mnisze, listy, dialogi, kazania oraz dzieła, których nie da się zakwalifikować do żadnego z wymienionych wyżej rodzajów literackich. Kryterium, jakie pozwala łączyć te pisma w jedną kategorię, nie ma charakteru literackiego, ale wyłącznie ideowy.

Chrzest jako fundament życia religijnego

Podstawą naszych rozważań będą wstępy do obrzędów oraz same obrzędy chrztu dzieci i dorosłych, ze szczególnym uwzględnieniem tekstów biblijnych stanowiących podstawy teologicznej nauki o sakramencie chrztu, a także duszpasterskiego doświadczenia. Pomogą one odnowić w sobie świadomość tego, co dokonało się, gdy przyjmowaliśmy chrzest – w znakomitej większości w naszym kraju jako niemowlęta.